نمایش موارد بر اساس برچسب: GameFi

متاورس چیست؟

متاورس مفهومی است که از یک جهان دائمی، آنلاین و سه بعدی حکایت دارد که چندین فضای مجازی مختلف را ترکیب می کند. می شود آن را پژواکی از آینده ی اینترنت تصور کرد. در متاورس، کاربران این امکان را دارند که در این فضاهای سه بعدی مجازی با هم کار یا ملاقات کنند و بازی یا معاشرت داشته باشند.
گرچه متاورس هنوز به طور کامل به وجود نیامده، اما برخی از پلتفرم‌ها حاوی عناصر متاورسی هستند. بازی‌های ویدیویی در حال حاضر ملموس ترین تجربه متاورسی را ارائه می ‌کنند. توسعه دهندگان این بازی ها از طریق میزبانی رویدادهای درون بازی و ایجاد اقتصادهای مجازی، مرزهای بازی ها را جابجا کرده اند.
اگرچه ظاهرا ارزهای دیجیتال برای این دنیای جدید ضروری به نظر نمی رسند، اما می توانند ابعاد یک متاورس را گسترش دهند. آنها امکان ایجاد یک اقتصاد دیجیتال با انواع مختلف توکن های کاربردی و کلکسیون های مجازی (NFT) را فراهم می کنند. همچنین متاورس از وجود کیف پول های رمزنگاری مانند تراست والت و متامسک سود می برد. از سوی دیگر، فناوری بلاک چین می ‌تواند سیستم های مدیریتی شفاف و قابل اعتمادی را نیزفراهم کند.
همین الان هم برنامه های کاربردی مشابه متاورس و بلاک چینی وجود دارد و توانسته درآمد ثابتی را برای بعضی افراد فراهم کند. Axie Infinity یکی از این بازی ‌های سودآور است که کاربران بسیاری را برای تامین درآمد به خود جلب کرده است. سکند لایف و دسنترالند نمونه های دیگری از ترکیب موفقیت آمیز دنیای بلاکچین و برنامه های واقعیت مجازی هستند.
وقتی به آینده نگاه می کنیم، می بینیم که غول های بزرگ فناوری سعی دارند تا رهبر این حرکت باشند. اما با این وجود، جنبه های غیرمتمرکز صنعت بلاک چین به بازیگران کوچکتر هم اجازه می دهد که در توسعه ی متاورس جایی برای خود باز کنند. برخی شرکتهای مشاوره ی سرمایه گذاری رشد مرکب مورد انتظار سالانه برای این صنعت را تا سال 2028 میانگین 13 درصد برآورد کرده اند و با این حساب بازار این صنعت در سال 2024 به نزدیک 800 میلیارد دلار بالغ خواهد شد.

 

مقدمه

ارتباطات بین دنیای امور مالی، مجازی و فیزیکی به طور روزافزونی گسترده و مستحکم شده اند. دستگاه هایی که برای مدیریت زندگی خود استفاده می کنیم، به ما این توانایی را بخشیده اند که تقریباً با فشار یک دکمه به هر چیزی که می خواهیم دسترسی پیدا کنیم. اکوسیستم کریپتو نیز از این امر مصون نیست. NFTها، بازی‌ های بلاک چین و پرداخت‌های رمزنگاری دیگر فقط به گیک‌ ها و خوره های رمزنگاری محدود نمی‌ شوند. اکنون همه این مفاهیم به عنوان بخشی از یک متاورس رو به توسعه به راحتی در دسترس همه هستند.
تعریف ما از متاورس چیست؟
متاورس مفهومی از فضای مجازی سه بعدی آنلاین است که تمام جنبه های زندگی کاربران را به هم وصل می کند. این مفهوم پلتفرم‌ های متعددی را به هم وصل می ‌کند، مثل اینترنت فعلی که وبسایت‌ های مختلفی را از طریق یک مرورگر در آن واحد در دسترس ما قرار می دهد.
گفته می شود اولین بار این مفهوم در رمان علمی تخیلی Snow Crash اثر نیل استفنسون شرح داده شده است. در هر صورت، در حالی که ایده ی متاورس، زمانی یک ایده ی تخیلی بود، حالا دیگر به نظر می رسد که می تواند در آینده به واقعیت تبدیل شود.دنیای متاورس توسط واقعیت افزوده هدایت می شود و هر کاربر یک شخصیت یا آواتار را تحت کنترل دارد. به عنوان مثال، ممکن است با یک هدست واقعیت مجازی Oculus در دفتر مجازی خود در یک جلسه واقعیت ترکیبی شرکت کنید، سپس بعد از پایان کار در یک بازی مبتنی بر بلاک چین ریلکس کرده و سپس نگاهی به سبد رمزارزهای خود بیندازید و امور مالی خود در داخل متاورس را مدیریت کنید.
در همین امروز هم می توانید برخی از جنبه های متاورس را در دنیای بازی های ویدیویی مجازی موجود تجربه کنید. بازی هایی مانند Second Life و فورتنایت یا ابزارهای اجتماعی کاری مانند Gather.town عناصر متعددی از زندگی ما را در دنیای آنلاین گرد هم می آورند. در حالی که این برنامه ها متاورس کامل نیستند، اما تا حدودی مشابه آن هستند. متاورس کامل هنوز وجود ندارد.
علاوه بر پشتیبانی از بازی یا رسانه های اجتماعی، متاورس می تواند اقتصاد، هویت دیجیتال، حکمرانی غیرمتمرکز و سایر برنامه ها را هم با هم ترکیب کند. حتی امروزه، تولید و مالکیت اقلام و رمزارزهای با ارزش توسط یک کاربر به ایجاد یک متاورس واحد و متحد کمک می کند. همه این ویژگی ها، بلاک چین را تبدیل به نامزد اصلی پشتیبانی و قدرت بخشی این فناوری کرده است.

چرا بازی های ویدیویی با متاورس پیوند خورده اند؟

به دلیل تأکید بر واقعیت مجازی سه بعدی، بازی های ویدیویی نزدیک ترین تجربه ی متاورس در حال حاضر هستند. البته دلیل آن فقط این نیست که این بازی ها سه بعدی هستند. بازی‌ های ویدیویی اکنون خدمات و ویژگی‌ هایی را ارائه می ‌کنند که در دیگر جنبه‌ های زندگی ما هم مهم و مورد نیاز هستند. بازی ویدیویی Roblox حتی میزبان مراسم های مجازی مانند کنسرت ها و جلسات است. بازیکنان دیگر فقط بازی نمی کنند. از این بازی برای سایر فعالیت ها و بخش هایی از زندگی خود در «فضای مجازی» نیز بهره می برند. به عنوان مثال، در بازی چند نفره ی فورتنایت، 12.3 میلیون بازیکن در تور مجازی موسیقی درون بازی تراویس اسکات شرکت کردند.

جایگاه رمزارزها در متاورس چیست؟

بازی تامین جنبه سه بعدی متاورس را برعهده دارد، اما همه چیز را پوشش نمی دهد. جنبه های دیگری از زندگی واقعی هم هست که احتیاج داریم در دنیای مجازی پوشش داده شوند. کریپتو می‌تواند سایر بخش‌های کلیدی مورد نیاز، مانند گواهی دیجیتالی مالکیت، انتقال دارایی، حاکمیت و دسترسی را ارائه دهد. اما اینها دقیقا به چه معنا هستند؟
اگر در آینده بخواهیم در متاورس کار کنیم، معاشرت کنیم و حتی اقلام مجازی را بخریم، به روشی مطمئن برای نشان دادن مالکیت نیاز داریم. ما همچنین باید حین انتقال این اقلام و پول در گوشه و کنار متاورس احساس امنیت کنیم. در نهایت، ما همچنین می خواهیم در تصمیم گیری هایی که در متاورس اتفاق می افتد نقشی ایفا کنیم، مخصوصا وقتی این دنیا بخش بزرگی از زندگی ما شده باشد.
بعضی از بازی ‌های ویدیویی از قبل را ‌حل‌ های خوبی برای این نیازها پیش بینی کرده اند، اما بسیاری از توسعه ‌دهندگان به رمزنگاری و بلاک چین به‌ عنوان گزینه بهتر اعتماد می ‌کنند. بلاک چین روشی غیرمتمرکز و شفاف برای روبرو شدن با این موضوعات ارائه می دهد، در حالی که سازوکارهای بازی های ویدیویی از روش های متمرکزتری استفاده می کنند.
توسعه دهندگان بلاک چین نیز از دنیای بازی های ویدیویی تأثیر پذیرفته اند. گیمیفیکیشن یا بازی سازی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و GameFi رایج شده است. به نظر می رسد آنقدر در آینده این شباهت ها زیاد شود که حتی ممکن است خیلی زود این دو جهان یکپارچه شوند. جنبه های کلیدی بلاک چین  که آن را مناسب حضور در متاورس کرده عبارتند از:

1. اثبات دیجیتالی مالکیت: با داشتن یک کیف پول و داشتن کلیدهای خصوصی آن، می‌توانید فوراً مالکیت فعالیت یا دارایی خود در هر بلاک چین را ثابت کنید. برای مثال، می ‌توانید هنگام کار، رونوشت دقیق تراکنش ‌های خود در بلاک چین را نشان دهید و اثبات کنید که ادعاهای قابل اتکایی دارید. کیف پول یکی از امن ترین و قوی ترین روش ها برای ایجاد هویت دیجیتال و اثبات مالکیت است.
2. کالاهای کلکسیونی دیجیتال: همانطور که در بلاک چین می توانیم مشخص کنیم که چه کسی مالک چه چیزی است، همچنین می توانیم نشان دهیم که یک کالا اصلی و منحصر به فرد است. برای یک متاورس که به دنبال ترکیب هر چه بیشتر فعالیت های زندگی واقعی است، این یک ویژگی مهم است. از طریق NFT ها، ما می توانیم اشیایی را ایجاد کنیم که 100٪ منحصر به فرد هستند و هرگز نمی توانند دقیقاً کپی یا جعل شوند. یک بلاک چین همچنین می تواند نشان دهنده مالکیت اقلام فیزیکی باشد.
3. انتقال دارایی ها: متاورس به راهی برای انتقال ایمن دارایی ها نیاز دارد که کاربران به آن اعتماد داشته باشند. ارزهای درون بازی در بازی‌ های چند نفره از امنیت کمتری نسبت به کریپتو در بلاک چین برخوردار هستند. اگر کاربران بخواهند زمان زیادی را در متاورس صرف کنند و حتی در آنجا کسب درآمد کنند، به یک ارز قابل اعتماد نیاز خواهند داشت.
4. حاکمیت: توانایی کنترل قوانین تعامل شما با متاورس نیز باید برای کاربران مهم باشد. در زندگی واقعی، ما می توانیم در شرکت ها بعنوان سهامدار حق رای داشته باشیم و یا رهبران و دولت ها را انتخاب کنیم. متاورس هم به راه‌ هایی برای اجرای حکمرانی منصفانه نیاز دارد و بلاک چین در حال حاضر یک روش اثبات شده و امتحان پس داده برای انجام این کار است.
5. قابلیت دسترسی: ایجاد کیف پول برای همه افراد در سراسر جهان در بلاک چین های عمومی آزاد است. برخلاف حساب بانکی، نیازی به پرداخت پول یا ارائه جزئیات ندارید. این امر آن را به یکی از در دسترس ترین راه ها برای مدیریت امور مالی و هویت دیجیتالی آنلاین تبدیل می کند.
6. قابلیت همکاری: فناوری بلاک چین به طور مداوم سازگاری بین پلتفرم های مختلف را بهبود می بخشد. پروژه هایی مانند پولکادات (DOT) و آوالانچ  (AVAX)امکان ایجاد بلاک چین های سفارشی را فراهم می کنند که می توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند. یک متاورس واحد، نیاز دارد چندین و چند پروژه به هم متصل شوند و فناوری بلاک چین در حال حاضر راه حل هایی برای این کار دارد.

یک شغل متاورسی چه شغلی است؟

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، متاورس تمام جنبه های زندگی را در یک مکان تجمیع می کند. همان طور که بسیاری از افراد در حال حاضر در خانه کار می کنند، در متاورس، شما می توانید وارد یک دفتر سه بعدی شوید و با آواتارهای همکاران خود تعامل داشته باشید. شغل شما همچنین ممکن است مرتبط با متاورس باشد و درآمدی را برای شما فراهم کند که به طور مستقیم در متاورس قابل استفاده باشد. در واقع، این نوع مشاغل همین الان هم به شکل مشابهی وجود دارند.
GameFi و مدل‌های بازی برای کسب درآمد این روزها جریان‌های درآمدی ثابتی را برای مردم در سراسر جهان فراهم کرده اند. این مشاغل آنلاین نمونه های خوبی برای پیاده سازی متاورس در آینده هستند، زیرا نشان می دهند که مردم دوست دارند زمان خود را صرف زندگی و کسب درآمد در دنیای مجازی کنند. بازی‌های درآمدزا مانند Axie Infinity و Gods Unchained حتی جهان سه بعدی یا آواتار ندارند. با این حال، اصل این است که آنها می توانند بخشی از متاورس و راهی برای کسب درآمد کامل در دنیای آنلاین باشند.

نمونه های متاورس

در حالی که ما هنوز یک متاورس واحد و یکپارچه نداریم، پلتفرم‌ها و پروژه‌های زیادی داریم که مشابه متاورس هستند. اینها معمولا NFTها و سایر عناصر بلاک چین را در خود جای داده اند. بیایید به سه مثال نگاه کنیم:

SecondLive
SecondLive یک محیط مجازی سه بعدی است که در آن کاربران از آواتار برای برای معاشرت، یادگیری و تجارت استفاده می ‌کنند. این پروژه همچنین دارای یک بازار NFT برای مبادله اقلام کلکسیونی است. در سپتامبر 2020، SecondLive در اولین سالگرد خود میزبان جشنواره برداشت زنجیره هوشمند بایننس بود. نمایشگاه مجازی آن پروژه های متفاوتی را در اکوسیستم BSC به نمایش گذاشت تا کاربران بتوانند در آن ها کاوش کنند و با آنها تعامل داشته باشند.

 
Axie Infinity
Axie Infinity یک بازی برای کسب درآمد است که به بازیکنان کشورهای در حال توسعه فرصتی برای کسب درآمد ثابت می دهد. با خرید یا هدیه گرفتن سه موجود به نام Axies، یک بازیکن شروع به پرورش توکن Smooth Love Potion (SLP) می کند. وقتی که این توکن در بازار آزاد فروخته می شود، یک نفر بسته به میزان بازی و قیمت بازار می تواند تقریباً 200 تا 1000 دلار درآمد داشته باشد.
با این که Axie Infinity مثل بسیاری از بازی های دیگر یک کاراکتر سه بعدی یا آواتار منحصر به فرد را ارائه نمی دهد، اما به کاربران این فرصت را می دهد تا کارهایی شبیه به متاورس را انجام دهند. شاید قبلاً داستان معروف فیلیپینی ها را شنیده باشید که از این بازی به عنوان یک شغل تمام وقت استفاده می کنند.

 
دسنترالند
Decentraland یک دنیای دیجیتال و آنلاین است که عناصر اجتماعی را با ارزهای دیجیتال، NFTها و املاک مجازی ترکیب می کند. علاوه بر این، بازیکنان نیز نقش فعالی در اداره پلتفرم دارند. مانند سایر بازی های بلاک چین، NFT ها برای نمایش اثبات مالکیت کلکسیون های لوازم زیباسازی استفاده می شوند. آنها همچنین برای اثبات مالکیت زمین های 16*16 متری استفاده می شوند که کاربران می توانند در بازی با ارز دیجیتال MANA خریداری کنند. ترکیب همه اینها یک اقتصاد کریپتویی پیچیده ایجاد می کند.

آینده ی متاورس چیست؟

فیس بوک یکی از بلندترین صداها برای ایجاد یک متاورس یکپارچه است. این امر به ‌ویژه به دلیل اعلام ایجاد یک متاورس مبتنی بر رمزارز و پروژه استیبل‌ کوین Diem فیسبوک جالب است. مارک زاکربرگ به صراحت به برنامه های خود برای استفاده از یک پروژه متاورس برای حمایت از کار از راه دور و بهبود فرصت های مالی برای مردم کشورهای در حال توسعه اشاره کرده است. مالکیت فیس‌بوک بر رسانه ‌های اجتماعی، ارتباطات و پلتفرم‌ های رمزنگاری به این شرکت قدرت شروع خوبی برای ترکیب همه این دنیاها در یک جهان واحد را می‌دهد. سایر شرکت های بزرگ فناوری نیز ایجاد یک متاورس را هدف برنامه های خود قرار داده اند، از جمله مایکروسافت، اپل و گوگل.
وقتی نوبت به یک متاورس دارای قدرت کریپتویی می رسد، به نظر می رسد ادغام بیشتر بین بازارهای NFT و جهان‌ های مجازی سه بعدی قدم بعدی باشد. دارندگان NFT در حال حاضر می توانند دارایی های خود از هر منبع دلخواه را در بازارهایی مانند OpenSea و BakerySwap بفروشند، اما هنوز یک پلتفرم سه بعدی محبوب برای این کار وجود ندارد. در مقیاس بزرگ ‌تر، توسعه ‌دهندگان بلاک چین ممکن است بتوانند نرم افزارهای متاورسی محبوبتر و با کاربران ارگانیک ‌تری نسبت به یک غول بزرگ فناوری تولید کنند.
مسیر رسیدن به بازار 800 میلیارد دلاری
از آنجایی که سازندگان بازی های ویدیویی همچنان در حال انتقال و ارتقای بازی های موجود به جهان آنلاین سه بعدی و افزایش شباهت آنها به شبکه های اجتماعی هستند، بازار آنها می تواند به جنبه های دیگری از متاورس از جمله سرگرمی های زنده و کنسرتها و رویدادهای ورزشی گسترش پیدا کند و رقابت بر سر کسب سهمی از درآمد تبلیغات رسانه های اجتماعی به این سمت کشیده شود. اندازه ی بازار متاورس فقط به خاطر این روند نرم افزارهای بازی و درآمد و خدمات تبلیغات می تواند 2.7 برابر شود.
بازی ها، AR و VR بازاری 413 میلیارد دلاری خلق خواهند کرد
بر اساس آمارها بیشترین درآمد متاورس از همین سازندگان بازی های ویدیویی خواهد بود که این درآمد عمدتا شامل همین خدمات و نرم افزارهای فعلی و افزایش فروش سخت افزارها است. درون این فرصت اقتصادی ناشی از بازار اولیه که به 413 میلیارد دلار در سال 2024 خواهد رسید، 70 درصد از اندازه ی کل بازار به درآمد نرم افزارها و خدمات و همچنین تبلیغات درون بازی اختصاص خواهد یافت. از میان شرکتهای موجود آنهایی که بهتر و سریعتر به دنیای واقعیت مجازی کوچ کنند سهم بیشتری از بازار رادر اختیار خواهند گرفت. 30 درصد مابقی بازار به سخت افزارهای بازی من جمله کامپیوترهای شخصی و عینکهای AR/VR مثل محصول Oculus فیس بوک خواهد رسید. 

رویدادهای زنده و تبلیغات اجتماعی می توانند اندازه ی بازار را به دو برابر برسانند

توانایی آوردن رویدادهای زنده مثل کنسرتها، نمایش فیلم و ورزش در دنیای مجازی سه بعدی فرصت های دیگری هستند که سازندگان بازی ها برای ارتقای تجربه های آنلاین کاربران به جهان سه بعدی اجتماعی از آن استفاده خواهند کرد. بعضی از سازندگان بازی ها مثل Roblox و اپیک گیمز قبلا میزبان کنسرت درون بازی خود بوده اند و در همین حال بازی Unity برای آوردن محتوا و ابزارهای پخش ورزش های زنده به محصول سه بعدی خود در حال سرمایه گذاری است.
درآمد ناشی از کسب و کارهای سرگرمی زنده مثل فیلم، موسیقی زنده و ورزشها که می تواند بخشی از دنیای متاورس را تشکیل دهد، پس از خروج از رکود ناشی از پاندمی کرونا در سال 2024 دوباره از 200 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت.

رقابت بازی سازان آنلاین و شبکه های اجتماعی برای رهبری متاورس

سازندگان بازی های آنلاین و شبکه های اجتماعی موجود ممکن است برای رهبری اقتصاد رو به رشد 800 میلیارد دلاری متاورس حول همگرا کردن روند بازی ها، محتوای اجتماعی و تولید شده توسط کاربر با هم رقابت کنند. مقیاس کاربران و سرمایه گذاری های فیس بوک در واقعیت مجازی می تواند برگ برنده ی او باشد اما فروشندگان بازی های یونیتی و اپیک هم ممکن است تقاضای نرم افزارهای خود را افزایش دهند. ماین کرافت، Roblox و اپیک ظاهرا پیش قراولان رقابت برای رهبری متاورس هستند اما زمان کافی برای سایر بازی سازان و شبکه های اجتماعی هنوز وجود دارد تا زمین بازی موجود را تغییر دهند یا خدمات جدیدی راه اندازی کنند و عرض اندام کنند. بازی سازان دیگری هم توانسته اند پایگاه های کاربری فعال و بزرگی را در دنیای آنلاین جذب کنند. این شرکتها می توانند به دنبال اضافه کردن ویژگی های اجتماعی جدید و ایجاد محتوای تولید شده توسط کاربر باشند تا تجربه های ارائه شده توسط آنها در دنیای متاورس خواهان داشته باشد.

 

نگرانی ها در مورد متاورس

اگر پدر و مادرها زمانی امید داشتند که بشود کودکان را از پای صفحات نمایشگر بلند کنند، این پاندمی اخیر تمام امیدها را بر باد داد. یک مطالعه ی آلمانی نشان داد که استفاده از شبکه ای اجتماعی و بازی های ویدیویی در سال 2020 نسبت به 2019 در میان کودکان 12 تا 17 ساله دست کم 60 درصد رشد داشته است. حالا فک کنید این صحه ی نمایش تبدیل به دنیای متاورس شود. دیگر می شود کسی را از پای آن بلند کرد؟
تاتسو مادر دو فرزند است و علی رغم اینکه خودش مبدع یک حرفه ی موفق در فضاهای دیجیتال است، اصرار دارد که فرزندانش تا حد ممکن در دنیای واقعی وقت بگذرانند. او می گوید برای انسانها بسیار مهم است که در زندگی واقعی با انسانها باشند. بنابراین من فکر می کنم که وقتی بچه ها در این فضا بزرگ می شوند، باید راه هایی وجود داشته باشد که با هم تعامل کنند، بتوانند در اینجا گلی را ببویند، در یک مسیر قدم بزنند، با دوستانشان گفتگوی واقعی داشته باشند یا یک توپ را پرتاب کنند. حتی اگر شما بتوانید اینها را در متاورس شبیه سازی کنید، این شبیه سازی کامل نیست و به همین خاطر من از برخی جهات برای فرزندانم احساس بدی دارم.
همه ی ما از زمان زیاد صرف شده در فضاهای دیجیتالی نگران هستیم. همه می دانیم که نوآوری فناوری به کدام سمت دارد می رود ولی آیا این همان سمتی است که باید برود؟
خطرات متاورس
اگر فکر می کنیم که متاورس اصولا نوع توسعه یافته ی همین اینترنتی است که داریم، ما باید به مشکلات بی شماری که در وجود آنلاین ما هست فکر کنیم. مشکلاتی مثل هک، فیشینگ، آزار و اذیت، سخنان نفرت انگیز باید بررسی شوند تا ببینیم در دنیای متاورس در چه ابعادی با آنها روبرو خواهیم شد. شرکت مشاوره ای GlobalData به نگرانی هایی اشاره کرده است که به عملکرد دولتها در رابطه با مبارزه با خطرات امنیت سایبری مانند افزایش اطلاعات نادرست مبتنی بر هوش مصنوعی، از جمله ویدیوهای دیپ¬فیک می پردازد. شارلوت نیوتن یک تحلیلگر این موسسه می گوید این تصاویر گمراه کننده، نه تنها برای فریب کاربران به افشای اطلاعات شخصی استفاده می شوند بلکه از نظر سیاسی برای متقاعد کردن دیگران به رخ دادن اتفاقاتی که هرگز اتفاق نیفتاده اند کاربرد دارد. و این تنها یکی از خطرات این دنیای جدید است.

صحبت پایانی

در حالی که تا یک متاورس واحد و متحد به احتمال زیاد راه درازی در پیش داریم، اما در حال حاضر هم می ‌توانیم شاهد تحولاتی باشیم که ممکن است منجر به ایجاد آن شود. به نظر می رسد که این یکیدیگر از موارد استفاده علمی تخیلی برای فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال باشد. هنوز نمی شود مطمئن بود که آیا واقعاً به متاورس می رسیم یا نه. اما در این بین، می‌ توانیم پروژه‌ هایی شبیه متاورس را تجربه کنیم و به ادغام بیشتر بلاک چین در زندگی روزمره خود ادامه دهیم.

منبع:

https://academy.binance.com/en/articles/what-is-the-metaverse
https://time.com/6116826/what-is-the-metaverse/
https://www.bloomberg.com/professional/blog/metaverse-may-be-800-billion-market-next-tech-platform/